Το τελευταίο διάστημα έχουν παρατηρηθεί αρκετά κρούσματα του στρεπτόκοκκου τύπου Α (streptococcus pyogenes) στην Ευρώπη και στην χώρα μας. Για την ακρίβεια έχουν καταγραφεί περισσότερα κρούσματα στα παιδιά προκαλώντας ακόμη και τον θάνατο. Αυτό θορύβησε τον κόσμο και τους επιστήμονες. Το τελευταίο συμβάν στην χώρα μας είναι δυστυχώς ο θάνατος του 8χρονου παιδιού στη Νάουσα, θέτοντας σε επιφυλακή τους παιδιάτρους στη χώρα για την έξαρση των περιστατικών σοβαρής λοίμωξης. Συνολικά, έχουν χάσει τη ζωή τους από στρεπτόκοκκο έξι παιδιά κάτω των 10 ετών, ενώ πρόσφατα έγινε γνωστό ότι νοσεί και ο 9χρονος ξάδερφος του παιδιού που έχασε τη ζωή του στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης.
Βασικές πληροφορίες για το στρεπτόκοκκο
Ο Streptococcus pyogenes, ένας στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (GAS: Group A Sterptococcus), είναι ένα από τα πιο κοινά βακτήρια που συναντώνται καθημερινά. Αυτά τα βακτήρια οδηγούν σε οξείες λοιμώξεις με ένα ευρύ φάσμα εκδηλώσεων σε ενήλικες και παιδιά και είναι υπεύθυνα για περίπου 9.000-12.000 θανάτους ετησίως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι στρεπτόκοκκοι της ομάδας Α (GAS) ταξινομούνται ως gram-θετικοί κόκκοι που προκαλούν μια σειρά ασθενειών. Το GAS μπορεί να χωριστεί σε περισσότερους από 100 διαφορετικούς υποτύπους με βάση την "Μ-πρωτεΐνη", δηλαδή την ταυτότητα που φέρει στην επιφάνειά του.
Οι λοιμώξεις που σχετίζονται με τον στρεπτόκοκκο
Οι λοιμώξεις που οφείλονται σε GAS οδηγούν κυρίως σε οξεία φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα, μολυσματικό κηρίο, ερυσίπελας και κυτταρίτιδα (λοίμωξη των βαθύτερων στιβάδων του δέρματος). Το GAS τείνει επίσης να προκαλεί εκδηλώσεις πιο διεισδυτικών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου του στρεπτοκοκκικού τοξικού σοκ και της νεκρωτικής απονευρωσίτιδας. Εκτός από την οξεία λοίμωξη, οι λοιμώξεις που οφείλονται σε GAS έχουν ως αποτέλεσμα αρκετές μη πυώδεις επιπλοκές, όπως ο οξύς ρευματικός πυρετός στην καρδιά και η μεταστρεπτοκοκκική σπειραματική νεφρίτιδα στους νεφρούς.
Πώς μεταδίδεται και τι ισχύει με τους ασυμπτωματικούς φορείς
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α μεταδίδεται αερογενώς, δηλαδή μέσω του βήχα ή των σταγονιδίων από το φτέρνισμα κάποιου μολυσμένου ατόμου ή μέσω επαφής με ανοιχτή πληγή. Κάποιοι άνθρωποι είναι πιθανό να είναι ασυμπτωματικοί φορείς, δηλαδή να νοσούν χωρίς να το αντιλαμβάνονται και να μεταδίδουν φυσικά παράλληλα. Μεγαλύτερη βαρύτητα μετάδοσης έχουν όσοι νοσούν και έχουν συμπτώματα.
Λοίμωξη με στρεπτόκοκκο Α στους ενήλικες
Στους ενήλικες, ο στρεπτόκοκκος Α αποτελεί μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του φάρυγγά τους. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει σε ένα ποσοστό φυσιολογικά και συνυπάρχει σε ισορροπία έως ένα βαθμό με άλλα βακτήρια και μικροοργανισμούς. Όταν, όμως, βρεθούν οι κατάλληλες συνθήκες, η μόλυνση μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή νόσηση. Συνήθως τα συμπτώματα υποχωρούν με την λήψη κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής.
Οποιοσδήποτε μπορεί να νοσήσει από στρεπτοκοκκική λοίμωξη. Ωστόσο πιο ευάλωτοι στο βακτήριο είναι τα μικρά παιδιά κάτω των δέκα ετών, οι ηλικιωμένοι άνω των 75 ετών, οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι άνθρωποι με χρόνια νοσήματα, με χρόνια λήψη κορτιζονοθεραπείας και όσοι διαβιούν σε κακές συνθήκες υγιεινής και σε συνθήκες συγχρωτισμού.
Συμπτώματα στρεπτόκοκκου σε ενήλικες και παιδιά
Τα συμπτώματα που θα παρουσιάσει το πάσχον άτομο είναι ανάλογα με το είδος της λοίμωξης που θα του προκαλέσει το βακτήριο. Για παράδειγμα, η φαρυγγοαμυγδαλίτιδα εκδηλώνεται με πυρετό, κυνάγχη (πονόλαιμο), δυσκαταποσία, διόγκωση των αμυγδαλών με λευκωπό επίχρισμα, διόγκωση των λεμφαδένων και αιμορραγικά στίγματα (πετέχειες) στον εσωτερικό βλεννογόνο του στόματος. Σε σπάνιες περιπτώσεις ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μπορεί να προκαλέσει διεισδυτική νόσο στον άνθρωπο (iGAS-invasive Group A Streptococcus), δηλαδή πολύ σοβαρή λοίμωξη που χωρίς την κατάλληλη και άμεση αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο.
Strep test και στρεπτόκοκκος
Βασικό εργαλείο, ώστε να διαγνωσθεί η νόσηση από στρεπτόκοκκο είναι με καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος, καθώς επίσης και με ένα ταχύ τεστ ανίχνευσης του αντιγόνου του στρεπτοκόκκου, γνωστό ως step test που μπορεί να προμηθευτεί κανείς από το φαρμακείο.
Θεραπεία για το στρεπτόκοκκο
Η λοίμωξη αντιμετωπίζεται κατόπιν υπόδειξης από τον θεράποντα ιατρό με την κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή. Παρόλα αυτά, κανείς θα ανησυχήσει εάν συμβούν τα παρακάτω:
- Ο πυρετός επιμένει παρά την αγωγή εντός 48 ωρών
- η έντονη κυνάγχη, η δυσκαταποσία, που δεν βελτιώνονται
- ο πυρετός σε συνδυασμό με εξάνθημα,
- η έντονη καταβολή, λήθαργος, αφυδάτωση είναι ορισμένα συμπτώματα που πρέπει να αναζητήσουμε άμεσα ιατρική βοήθεια. Η διεισδυτική λοίμωξη από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο εξελίσσεται ταχύτατα, γι’ αυτό οποιαδήποτε υποψία σοβαρής νόσου χρήζει άμεσης ιατρικής εκτίμησης.
- Πρόληψη του στρεπτόκοκκου
Όσον αφορά στην πρόληψη της νόσου, οι βασικοί κανόνες υγιεινής αποτελούν το βασικότερο μέτρο. Καλό πλύσιμο και απολύμανση των χεριών, απολύμανση των επιφανειών, καλός αερισμός των χώρων, αποφυγή συγχρωτισμού, αποφυγή επαφής με νοσούντες και φυσικά σωστή διατροφή σε συνδυασμό με καλή ποιότητα ύπνου.
Προς το παρόν δεν υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο ομάδας Α. Για τον λόγο αυτό, ο καθένας πρέπει προληπτικά να φροντίζει για την προσωπική του υγιεινή και προφύλαξη. Ωστόσο υπάρχουν κάποια εμβόλια υπό μελέτη έναντι του βακτηριδίου.
Εάν κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα σας ανησυχήσει, απευθυνθείτε στον ιατρό σας για να σας εξετάσει και να σας συμβουλεύσει κατάλληλα.
