Στην σκιά του κορονοϊού -και στον απόηχο του 6ου κύματος των υποπαραλλαγών Ο4 και Ο5, ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων εξαπλώνεται σε δεκάδες Ευρωπαϊκές χώρες και σε άλλες περιοχές του πλανήτη.
Από την 1η Ιανουαρίου όπου και καταγράφηκε το πρώτο κρούσμα του ιού της ευλογιάς των πιθήκων εκτός των χωρών της Δυτικής και της Κεντρικής Αφρικής, εκεί όπου ο ιός ήταν ενδημικός για δεκαετίες, έως και τo Σάββατο 9 Ιουλίου, 8238 επιβεβαιωμένα κρούσματα του ιού της ευλογιάς των πιθήκων και 3 θάνατοι έχουν καταγραφεί στην έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Τα κρούσματα αφορούν πλέον 59 χώρες και στο διάστημα από τις 27 Ιουνίου μέχρι χθες 8 Ιουλίου καταγράφηκαν και οι 2 από τους 3 θανάτους, με 9 νέες χώρες να αναφέρουν κρούσμα του ιού της ευλογιάς των πιθήκων για πρώτη φορά.
Η αύξηση των κρουσμάτων του ιού της ευλογιάς των πιθήκων στο διάστημα των τελευταίων ημερών είναι ανησυχητική, της τάξης του 77% για το διάστημα από 27 Ιουνίου έως και 4 Ιουλίου, ενώ συμβαίνει για πρώτη φορά σε χώρες όπου πρωτο-καταγράφηκαν κρούσματα να αναφέρουν τοπική διασπορά χωρίς επιδημιολογική συσχέτιση με ταξίδι ή με επαφή με ταξιδιώτη που τις συνδέει με χώρες της δυτικής ή της κεντρικής Αφρικής εκεί που ο ιός ήταν από το 1970 ενδημικός. Στα θετικά της υπόθεσης 10 χώρες με πρόσφατη διασπορά του ιού της ευλογιάς των πιθήκων έως πρότινος δεν ανέφεραν νέο κρούσμα για το διάστημα επώασης του ιού που είναι 21 ημέρες.
Ευλογιά των πιθήκων: Ο χάρτης με τα κρούσματα
Ο επικαιροποιημένος παγκόσμιος χάρτης με τα κρούσματα του ιού της ευλογιάς των πιθήκων είναι διαθέσιμος στο link: cdc.gov/poxvirus/monkeypox/response/2022/world-map.html. Σύμφωνα με τον χάρτη και την λίστα, οι χώρες που έχουν τα περισσότερα κρούσματα περιλαμβάνουν το Ηνωμένο Βασίλειο με 1552 κρούσματα, τη Γερμανία με 1490 κρούσματα, την Ισπανία με 1256 κρούσματα, τις ΗΠΑ με 790 κρούσματα, την Γαλλία με 721 κρούσματα, την Πορτογαλία με 415 κρούσματα, την Ολλανδία με 402 κρούσματα, τον Καναδά με 375 κρούσματα, την Ιταλία με 255 κρούσματα, την Βραζιλία με 173 κρούσματα, το Βέλγιο με 168 κρούσματα, την Ελβετία με 140 κρούσματα και το Ισραήλ με 59 κρούσματα.
Στο Βέλγιο, μια χώρα με παρόμοιο πληθυσμό με την Ελλάδα (11,5 εκατ. κατοίκους) όπου σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας έχουν εντοπιστεί 168 περιπτώσεις έφτασε η πρώτη παρτίδα εμβολίων 3ης γενιάς για την ευλογιά των πιθήκων όπως ανακοινώθηκε από την Κομισιόν. Η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων Στέλλα Κυριακίδου επισημαίνει ότι χάρη στην ταχεία αντίδραση της Ευρωπαϊκής Αρχής Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (HERA), οι πρώτες παραδόσεις μιας παρτίδας 3.040 εμβολίων κατά της ευλογιάς των πιθήκων έφτασαν στο Βέλγιο για την προστασία των Βέλγων πολιτών και την αντιμετώπιση αυτής της επιδημίας.
Σύμφωνα με την Στέλλα Κυριακίδου μέσω της Ευρωπαϊκής Αρχής HERA, η ΕΕ αγόρασε εμβόλια για όλα τα κράτη μέλη που έχουν ανάγκη. Μέσα σε δύο εβδομάδες, η Κομισιόν χρηματοδότησε την προμήθεια περίπου 110.000 δόσεων και ήδη ξεκίνησαν τις παραδόσεις στις χώρες που επλήγησαν περισσότερο, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας, της Γερμανίας, της Πορτογαλίας και του Βελγίου. Επιπλέον παραδόσεις θα γίνουν τις επόμενες εβδομάδες.
Ευλογιά των πιθήκων: Η κατάσταση στην Ελλάδα
Στην χώρα μας έχουν επιβεβαιωθεί εργαστηριακά έως την 7η /07/22, 11 περιστατικά της ευλογιάς των πιθήκων. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΕΟΔΥ, τα 6 από αυτά ήταν εισαγόμενα, 4 ανέφεραν επαφή με ύποπτο κρούσμα αλλοδαπής εθνικότητας στη χώρα μας και 1 κρούσμα δεν ανέφερε ταξίδι στο εξωτερικό ή επαφή με ύποπτο κρούσμα, αφορούσε δηλαδή τοπική διασπορά χωρίς επιδημιολογική σύνδεση με τις χώρες που ο ιός ενδημεί.
Όλα τα περιστατικά, που καταγράφηκαν στην Ελλάδα έχουν ήδη αναρρώσει ή αναρρώνουν σε γενικά καλή κλινική κατάσταση. Ο κίνδυνος εμφάνισης του νοσήματος παραμένει χαμηλός για τον γενικό πληθυσμό. Στην παγκόσμια εικόνα δεδομένα για το φύλο των ασθενών και την ηλικία τους υπάρχουν για το 73% των περιστατικών, δηλαδή για 4406 προσβεβλημένα άτομα. Από αυτά το 99.5% (τα 4385 άτομα) είναι άνδρες και η μέση ηλικία των κρουσμάτων είναι τα 37 χρόνια. Οι άνδρες ηλικίας 18-44 ετών είναι αυτοί που εξακολουθούν να πλήττονται δυσανάλογα από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων σε σύγκριση με άλλες ηλικιακές ομάδες καθώς αντιστοιχούν στο 79% των περιστατικών.
Ευτυχώς τα κρούσματα παραμένουν ελάχιστα στους ανήλικους με μόλις 6 περιστατικά να αφορούν άτομα έως 17 ετών (0.1% των κρουσμάτων). Η κλινική εικόνα των ασθενών είναι άτυπη καθώς πολλά από τα νέο-διαγνωσθέντα περιστατικά δεν παρουσιάζουν τα κλασικά συμπτώματα της ευλογιάς των πιθήκων που περιλαμβάνουν πυρετό, πρησμένους λεμφαδένες και εξάνθημα. Ανάμεσα στα κρούσματα που ανέφεραν στις υπηρεσίες υγείας τουλάχιστον ένα σύμπτωμα το 81% παρουσίασε εκτεταμένο εξάνθημα στο σώμα, το 50% πυρετό (μόλις ο ένας στους δύο) και το 41% εξάνθημα στα γεννητικά όργανα και στην περιοχή του πρωκτού.
Λόγω του καλοκαιριού και της πραγματοποίησης μεγάλου αριθμού εκδηλώσεων σε ανοιχτούς χώρους, υψηλού συγχρωτισμού, ο ΠΟΥ έχει εκδώσει συστάσεις για την πρόληψη της διασποράς και τον έγκαιρο εντοπισμό των κρουσμάτων, συστήνοντας σε όσους έχουν ύποπτα συμπτώματα να κάνουν μοριακό τεστ και τονίζοντας παράλληλα την αναγκαιότητα να υπάρχει πρόσβαση στα μοριακά ειδικά τεστ για τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων σε όλες τις χώρες-μέλη του.