Με συγκρατημένη αισιοδοξία αλλά και εγρήγορση για τη διασφάλιση επαρκών δόσεων όποιου εμβολίου αποδειχθεί ικανό να σημάνει το τέλος της πανδημίας του κορωνοϊού, παρακολουθούν τις εξελίξεις από το πεδίο της ιατρικής έρευνας οι αρμόδιες αρχές της χώρας.

Οι μέχρι τώρα ενδείξεις από τις πλέον προχωρημένες κλινικές μελέτες εμβολίων είναι θετικές, αν και όπως αναφέρουν οι ειδικοί, η κρίσιμη φάση που θα δείξει τελικά την αποτελεσματικότητά τους είναι μπροστά μας. Εφόσον όλα πάνε κατ’ ευχήν, τότε εκτιμάται ότι αρχές του επόμενου έτους θα υπάρχει εμβόλιο έναντι του SARS-CoV-2 για εμπορική διάθεση.

Το πότε αυτό θα φτάσει στη χώρα για να ξεκινήσουν οι εμβολιασμοί –πρώτα από τις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού– εξαρτάται από τις παραγωγικές δυνατότητες των φαρμακευτικών εταιρειών. Σε κάθε περίπτωση, λοιμωξιολόγοι τονίζουν στην «Καθημερινή» ότι «έχουμε πολύ δρόμο ακόμα», και ότι επ’ ουδενί πρέπει οι εξελίξεις στον τομέα των εμβολίων να δώσουν το λανθασμένο μήνυμα της περαιτέρω χαλάρωσης των μέτρων προφύλαξης από τον κορωνοϊό.

Με δεδομένο ότι η ζήτηση είναι τεράστια έχει ξεκινήσει ευρωπαϊκή συνεργασία για κοινή προμήθεια των εμβολίων που θα αποδειχθούν αποτελεσματικά έναντι του κορωνοϊού. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη έχει συσταθεί ομάδα εργασίας στην οποία η χώρα μας εκπροσωπείται από τον υφυπουργό Υγείας Βασίλη Κοντοζαμάνη, και η οποία συνεδριάζει σε εβδομαδιαία βάση.

Αντικείμενο της ομάδας εργασίας είναι να εξετάζει τα δεδομένα των πιο ελπιδοφόρων εμβολίων και να διαπραγματεύεται με τις φαρμακευτικές εταιρείες ποσότητες και τιμές. Ανάλογα με το πόσες ποσότητες θα μπορέσει να δεσμεύσει η Ε.Ε. σε κεντρικό επίπεδο αλλά και το ποιο εμβόλιο θα προκρίνουν οι ειδικοί επιστήμονες, θα γίνει και το «μοίρασμα» στις χώρες.

«Περιμένουμε τις εξελίξεις» ανέφερε ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων Δημήτρης Φιλίππου και διευκρινίζει: «Ολοκληρώθηκε η κλινική φάση 2 σε ορισμένα εμβόλια από την οποία φάνηκε ότι παρέχουν ικανή ασφάλεια, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι είναι αποτελεσματικά έναντι συγκεκριμένων τμημάτων του ιού. Η πιο κρίσιμη φάση είναι η επόμενη (κλινική φάση 3) κατά την οποία τα υπό εξέταση εμβόλια θα χορηγηθούν σε μεγάλη κλίμακα πληθυσμού και σε πραγματικό χρόνο θα δούμε την αποτελεσματικότητά τους, δηλαδή κατά πόσον προφυλάσσουν από τη λοίμωξη COVID-19 ή μειώνουν τη βαρύτητα της νόσου.

Εφόσον όλα πάνε κατ’ ευχήν, και τονίζω το εφόσον, αρχές του 2021 πιθανόν να έχουμε ένα εμβόλιο προς εμπορική διάθεση». Σύμφωνα με τον κ. Φιλίππου, το πότε θα φτάσουν εμβόλια σε επαρκείς ποσότητες σε κάθε χώρα εξαρτάται από την παραγωγική δυνατότητα των εταιρειών αλλά και το ίδιο το εμβόλιο που θα περάσει με επιτυχία τις «εξετάσεις». Π.χ. το εμβόλιο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης έχει μία σχετικά εύκολη διαδικασία παραγωγής.

Ως χώρα στοχεύουμε να προμηθευτούμε δόσεις που θα καλύψουν το σύνολο του πληθυσμού, βάζοντας προτεραιότητα –όπως άλλωστε προτάσσουν και οι διεθνείς οργανισμοί– στους επαγγελματίες υγείας και τις ομάδες πληθυσμού υψηλού κινδύνου. Πρόκειται για έναν πληθυσμό που μαζί με στελέχη Ενόπλων Δυνάμεων, λειτουργούς του κράτους κ.ά. φτάνει τα 3.500.000.

«Εάν εμβολιαστούν οι ευπαθείς ομάδες πληθυσμού μειώνεται ο κίνδυνος σοβαρής νόσησης και θανάτων λόγω του ιού. Εάν εμβολιαστεί και ο υπόλοιπος πληθυσμός, τότε εμποδίζεται η μετάδοση από ασυμπτωματικά άτομα και δημιουργείται η ανοσία αγέλης», σημειώνει στην «Καθημερινή» ο παθολόγος λοιμωξιολόγος, ομότιμος καθηγητής Παθολογίας Ανώτατης Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ, πρώην πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ, και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας Γιώργος Σαρόγλου. Ο ίδιος σημειώνει ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει έντονος ανταγωνισμός μεταξύ εταιρειών του Ηνωμένου Βασιλείου, των ΗΠΑ και της Κίνας για την παρασκευή εμβολίου και επισημαίνει «ο αγώνας δεν είναι πλέον μόνο επιστημονικός, αλλά και οικονομικός. Μακάρι να αποβεί επ’ ωφελεία ημών. Ευχόμαστε το εμβόλιο να έρθει όσο το δυνατόν νωρίτερα, αλλά με τις απαντήσεις που θέλουμε όπως π.χ. πόσο αποτελεσματικό είναι σε ηλικίες άνω των 65 ετών στις οποίες έως τώρα δεν έχει δοκιμαστεί». 

«Λάθος μήνυμα»

Ο καθηγητής Παθολογίας Λοιμώξεων Αθανάσιος Σκουτέλης, μιλώντας στην «Καθημερινή», εκτίμησε ότι έχουμε δρόμο μπροστά μας με τον κορωνοϊό και ότι αποτελεσματικό εμβόλιο για μαζικό εμβολιασμό του πληθυσμού θα έχουμε στη χώρα μας σε ένα χρόνο από σήμερα. Ο ίδιος επισημαίνει τον κίνδυνο η συζήτηση γύρω από ένα επικείμενο εμβόλιο να οδηγήσει σε περαιτέρω χαλάρωση των μέτρων προφύλαξης από τον ιό τα οποία, προς το παρόν, είναι η μοναδική μας άμυνα έναντι τη πανδημίας. «Επίμονα και κουραστικά, θα πρέπει να συνεχίσουμε να προβάλλουμε την ανάγκη τήρησης των αποστάσεων και των μέτρων υγιεινής των χεριών και της χρήσης της μάσκας. Το πρώτο κύμα της επιδημίας στη χώρα τελείωσε. Τώρα βλέπουμε τα αποτελέσματα της χαλάρωσης που ακολούθησε. Για κάποιο λόγο πέρασε το λάθος μήνυμα. Λόγω ζέστης, λόγω του “Θεού της Ελλάδας” ο κόσμος νόμιζε ότι ο κορωνοϊός πέθανε», σημειώνει.

Ο κ. Σαρόγλου από την πλευρά του εφιστά την προσοχή και για καθολικό αντιγριπικό εμβολιασμό το φθινόπωρο, καθώς και για την ανάγκη διενέργειας τεστ για τη γρίπη σε όλες τις μονάδες υγείας, σημειώνοντας ότι η περίοδος που έρχεται εγκυμονεί τον κίνδυνο να έχουμε ταυτόχρονα «ξεσπάσματα» γρίπης και κορωνοϊού.

Προς την κατεύθυνση αυτή ήδη ο ΕΟΦ και το υπουργείο Υγείας έχει προχωρήσει σε συνεννόηση με τις φαρμακευτικές εταιρείες. Οπως αναφέρει ο κ. Φιλίππου, «πέρυσι εμβολιάστηκε το 30% του πληθυσμού, επίδοση που ήταν η δεύτερη καλύτερη στην Ε.Ε. μετά της Ολλανδίας. Φέτος πιθανολογούμε ότι με την αύξηση του ενδιαφέροντος θα χρειαστούμε περισσότερα εμβόλια». Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΟΦ, η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην Ε.Ε. που φρόντισε από τον περασμένο Μάρτιο να προχωρήσει σε προπαραγγελίες αντιγριπικών εμβολίων από τις εταιρείες, ζητώντας να δεσμεύσουν για τη χώρα περίπου 4 με 4,5 εκατομμύρια δόσεις.

Το έντονο ενδιαφέρον που καταγράφεται ήδη από τους πολίτες για το αντιγριπικό εμβόλιο, μεταφέρει στην «Κ», ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου Απόστολος Βαλτάς. «Ηδη έρχονται πολίτες και ζητούν από τώρα να τους κρατήσουμε ένα αντιγριπικό εμβόλιο. Επιπρόσθετα πολλοί γιατροί συστήνουν τον εμβολιασμό όλου του πληθυσμού. Περιμένουμε από την πολιτεία να προχωρήσει σε ενέργειες για να καλύψει τη ζήτηση». Σημειώνεται ότι η αρμόδια Εθνική Επιτροπή δεν έχει αλλάξει τις συστάσεις της σχετικά με τον αντιγριπικό εμβολιασμό.