Μπορεί να υπάρξει ένα εμβόλιο που να μας προστατεύει από όλες τις παραλλαγές του κορονοϊού κι αν ναι πότε επιτέλους θα μπει στη ζωή μας; Αυτό είναι κάτι που όλοι έχουμε σκεφτεί κάποια στιγμή…
Μετά από 2,5 χρόνια πανδημίας, όλοι περιμένουν το «θαύμα της επιστήμης» που θα μπορούσε, γιατί όχι, να τερματίσει την πανδημία της Covid-19. Δυστυχώς όμως η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη απ’ όσο νομίζουμε.
Υπενθυμίζεται ότι οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ -ο γνωστός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων της Αμερικής (FDA)- ζήτησε από τις παρασκευάστριες εταιρείες να προσαρμόσουν τα εμβόλια τους, ώστε να καλύπτουν όλη τη «βεντάλια» των μέχρι σήμερα γνωστών παραλλαγών του κορονοϊού.
Το παν-εμβόλιο
«Ο όρος pan-coronavirus vaccine (δηλαδή ένα εμβόλιο που να καλύπτει όλες τις παραλλαγές και υποπαραλλαγές του ιού) δυστυχώς έχει έναν αστερίσκο δίπλα του», δήλωσε στο Fortune ο Δρ.Στιούαρτ Ρει, αντιπρόεδρος της Ιατρικής για την ακεραιότητα και την ανάλυση δεδομένων στο Τμήμα Ιατρικής του Johns Hopkins.
Ένα τέτοιο εμβόλιο θα μπορούσε να αντιμετωπίσει όλους τους κορονοϊούς, που ονομάστηκαν έτσι λόγω της εμφάνισής τους που μοιάζει με κορόνα στο μικροσκόπιο. Ή θα μπορούσε να επικεντρωθεί στην COVID-19 και τις παραλλαγές του. Ή θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τους τέσσερις μακροχρόνιους κορονοϊούς που κυκλοφορούν ως κοινό κρυολόγημα -ή οποιονδήποτε συνδυασμό τους.
Θα μπορούσε επίσης να προστατεύει από το SARS (σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο), έναν κορονοϊό που εμφανίστηκε το 2002 και σκότωσε εκατοντάδες ανθρώπους, και το MERS (αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής), έναν άλλο κορονοϊό που εμφανίστηκε το 2012 και σκότωσε εκατοντάδες ανθρώπους.
«Οι κορονοϊοί μεταπηδούν στον ανθρώπινο πληθυσμό», δήλωσε ο Δρ. Ντουάν Γουεζμαν, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και κύριος ερευνητής στο Τμήμα Ρευματολογίας, Ανοσολογίας και Αλλεργίας στο Νοσοκομείο Brigham and Women’s. Είναι επικεφαλής μιας ομάδας ερευνητών που εργάζεται πάνω σε ένα εμβόλιο κατά του παν-κορονοϊού με χρηματοδότηση από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ.
«Δεν ξέρω πότε θα γίνει. Ίσως όχι στη διάρκεια της ζωής μας. Αλλά πιθανότατα θα συμβεί κάποια στιγμή», πρόσθεσε.
Όποια μορφή και αν πάρει ένα τέτοιο εμβόλιο, είναι ένας στόχος που αξίζει τον κόπο, δήλωσε στο Fortune, ο δρ. Μπρους Γουόκερ, διευθυντής του Ινστιτούτου Ragon του MGH, του MIT και του Harvard, ενός ιατρικού ινστιτούτου που επικεντρώνεται στην εξάλειψη των ασθενειών, και συν-επικεφαλής της Κοινοπραξίας της Μασαχουσέτης για την ετοιμότητα σε παθογόνα.
Αλλά μπορεί να παραμείνει για πάντα αυτό ακριβώς: ένας στόχος.
«Νομίζω ότι πρέπει να είμαστε φιλόδοξοι όσον αφορά στον στόχο να δημιουργήσουμε ένα εμβόλιο κατά των κορονοϊών, αλλά δεν θα είναι εύκολη υπόθεση», προειδοποίησε ο Γουόκερ εκτιμώντας πως δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη πορεία και κάποιο έτοιμο σχέδιο.
Χρόνια δουλειάς μπροστά μας
Όσο ουρανοκατέβατος κι αν φαντάζει ο στόχος, η επιστημονική κοινότητα έχει κάνει ήδη τα πρώτα της βήματα, αναφέρει το ίδιο δημοσίευμα. Ένα καθολικό εμβόλιο κατά του κορονοϊού αποτελεί κορυφαία ερευνητική προτεραιότητα, σύμφωνα με άρθρο του Απριλίου στο Nature.
Μεταξύ των φορέων που προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα νέο εμβόλιο κατά της Covid-19 και των παραλλαγών του είναι η Moderna, το Πανεπιστήμιο Duke και πολλές ακόμη εταιρείες βιοτεχνολογίας.
«Δεν υπάρχει καθολικό εμβόλιο ούτε κατά της γρίπης, ούτε κατά του HIV»
«Δεν έχουμε ακόμη ένα καθολικό εμβόλιο κατά της γρίπης, αν και οι άνθρωποι εργάζονται πάνω σε αυτό εδώ και αρκετό καιρό. Υπάρχουν κάποιες εκδοχές ενός παγκόσμιου εμβολίου γρίπης σε κλινικές δοκιμές, αλλά δεν είναι κάτι που έχει κριθεί ότι έχει αποτελεσματικότητα και αντέχει σε πολλές εποχές γρίπης με πολλά στελέχη».
Ακόμη ένα παράδειγμα είναι ο HIV. «Εργαζόμαστε εδώ και δεκαετίες πάνω σε εμβόλια για τον HIV», δήλωσε ο Γουέζμαν. «Κάποιοι επιστήμονες πριν από αρκετές δεκαετίες σκέφτονταν: «Θεέ μου, θα περάσουν μόνο λίγα χρόνια μέχρι να έχουμε ένα εμβόλιο για τον HIV», ωστόσο πολλές δεκαετίες αργότερα, εξακολουθούμε να βλέπουμε ότι έχουμε ακόμη περισσότερα να μάθουμε και για αυτό το πεδίο.
Για να καταστεί ένα καθολικό εμβόλιο κατά του κορονοϊού διαθέσιμο στο ευρύ κοινό θα απαιτηθούν πρόσθετες έρευνες, μελέτες σε ζώα και μελέτες σε πρώιμο στάδιο σε ανθρώπους, οι οποίες μπορεί να διαρκέσουν χρόνια, δήλωσε στο Fortune ο δρ. Νταν Μπαρούτς – καθηγητής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και διευθυντής του Κέντρου Έρευνας Ιολογίας και Εμβολίων.
«Πιθανότατα θα περάσει ακόμη αρκετός καιρός προτού ένα εμβόλιο κατά του παν -κορονοϊού να είναι διαθέσιμο στο ευρύ κοινό», δήλωσε ο Μπάρουτς τονίζοντας πως δεν νομίζει ότι κάποιος θα πάει φέτος το φθινόπωρο να το πάρει από το φαρμακείο.
Ελπιδοφόρο το νέο εμβόλιο, αλλά όχι αδιαπέραστο
Ενώ ένα παν-κορονοϊικό εμβόλιο έχει τη δυνατότητα να βάλει τέλος στην πανδημία, η επιτυχία του θα εξαρτηθεί από το αν αρκετά άτομα σε όλο τον κόσμο θα κάνουν το εμβόλιο, δήλωσε ο δρ Ντάνιελ Κουρίτζκες, επικεφαλής του τμήματος λοιμωδών νοσημάτων στο νοσοκομείο Brighman and Women’s Hospital και καθηγητής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Διαφορετικά, σημειώνει, ο ιός θα μπορούσε να μάθει να αποφεύγει ακόμη και ένα καθολικό εμβόλιο COVID.
«Όσο ο ιός συνεχίζει να κυκλοφορεί σε σημαντικό αριθμό ανθρώπων, υπάρχει η ευκαιρία για συνεχείς προσαρμογές του ιού», πρόσθεσε. «Εάν εμφανιζόταν μια παραλλαγή που είχε αποκτήσει μεταλλάξεις που ήταν ικανές να αποφύγουν την ανοσολογική απόκριση από το υποτιθέμενο εμβόλιο, ο ιός θα μπορούσε να μεταπηδήσει στον εμβολιασμένο πληθυσμό και να εμφανιστεί ξανά».
Δύο στόχοι
Υπάρχουν δύο στόχοι στους οποίους μπορούν να αποβλέπουν τα εμβόλια: να αποτρέψουν εντελώς τη μόλυνση ή απλώς να αποτρέψουν τη σοβαρή νόσο και τη διαταραχή, όπως κάνουν τα σημερινά εμβόλια COVID.
Ένα παν-κορονοϊικό εμβόλιο θα μπορούσε να αποτρέψει τη σοβαρή νόσο και τη διαταραχή από όλες τις παραλλαγές και υποπαραλλαγές του COVID-19, εξαλείφοντας θεωρητικά την ανάγκη για ενισχυτικά εμβόλια.
Αλλά ένα τέτοιο εμβόλιο μπορεί να εξακολουθεί να επιτρέπει την εξάπλωση της λοίμωξης, όπως κάνουν τα σημερινά εμβόλια, προειδοποιούν οι ειδικοί.
Σε κάθε περίπτωση το μόνο σίγουρο πως στην παρούσα συγκυρία «αναγκαίο καλό» είναι ένα νέο επικαιροποιημένο εμβόλιο κατά των νέων παραλλαγών του ιού και σε αυτό πρέπει να στοχεύσει τώρα η επιστημονική κοινότητα.
